Để mình chỉ cho bạn cách sống mòn
25 cách khiến năm 2025 tệ hại (mà có khi bạn đang làm rồi)
“Anh chua chát hình dung đời mình sẽ mục ra, và sẽ chết mà chưa kịp sống.”
Xin lỗi các bạn vì lần này không khởi đầu bằng một câu chào nồng nhiệt, mà lại bằng một câu quote đau thương.
Gần đây mình có suy nghĩ về kiếp sống mòn của người trưởng thành hiện đại.
Mà chẳng phải chỉ thời này đâu, thời nào mà chẳng có những người sống mòn.
Cụm từ “sống mòn” mình mượn của bác Nam Cao, có một tác phẩm nổi tiếng tên như vậy, và câu trích ở đầu bài là từ tác phẩm đó.
Một câu khác của Benjamin Franklin, một trong những cha đẻ của nước Mỹ, mà chắc mọi người cũng đã từng nghe.
“Có những người chết ở tuổi 25 và chỉ đến 75 tuổi mới được chôn cất.”
What to do with your life?
Thuật toán của Youtube hay thật, hôm bữa mình được recommend video này (từ 12 năm trước.
Trong video, John Greens nói về việc chúng ta thường giả định rằng cuộc đời là một con đường cố định. Tức là, chỉ cần tìm ra một đáp án tối thượng là chúng ta sẽ done. Cuộc đời lúc ấy đẹp như thơ.
Không thể trách được, bởi lẽ từ nhỏ chúng ta đã bị nhồi sọ tư tưởng này.
Chuyện cổ tích kể rằng người sẽ tìm thấy định mệnh của mình và cả hai hạnh phúc bên nhau suốt đời
Cô giáo nói rằng nếu con muốn cứu người như vậy, sau này hãy trở thành bác sĩ để giúp đời
Bố mẹ bảo rằng mày mà học kém là sau này đi đánh giày với làm lao công thôi con ạ
Nhân → Quả
Một nhân → Một quả (cố định)
Nhưng thực ra, cuộc đời rộng mở, bất ngờ, biến động hơn thế rất nhiều.
Không có một công thức cho cuộc đời, và bạn cũng sẽ không làm duy chỉ một việc cả đời (đặc biệt trong thời đại mọi thứ phát triển nhanh như bây giờ).
Mông lung
Vấn đề của việc liên tục cố gắng tìm ra đáp án tối thượng cho cuộc đời là bạn sẽ mắc kẹt trong áp lực đi tìm, và rồi tìm được thì chỉ một thời gian sau sẽ phát hiện ra là không phải. Rồi lại đi tìm trong đau đớn và thất vọng hơn sau mỗi lần thất bại.
Với mỗi lần thất vọng ấy, bạn sẽ tự nhủ “Thôi chắc không tìm được đâu.” và rồi thả trôi với những gì mình có.
Cuộc sống ngày càng nhiều thứ xao nhãng, văn hóa phẩm độc hại, thú vui tiêu khiển.
Chúng thu hút ta hơn nhiều so với những thành công lâu bền cần thời gian rất dài mới đạt được.
Những người không bỏ cuộc, tiếp tục trải nghiệm cuộc sống muôn màu, liên tục thu nạp những bài học quý báu với thái độ tích cực, sau cùng sẽ tìm ra một tổ hợp các đáp án thú vị và độc nhất của riêng cuộc đời người đó.
Nếu bạn đang đọc bài viết này, có lẽ bạn đang nằm trong độ tuổi 20s, 30s, cũng đã có những đáp án trước đây cho cuộc đời, nhưng chưa thỏa mãn hoàn toàn với chúng. Và giờ đây, bạn đang tiếp tục tìm kiếm.
Nhưng để tìm được đáp án đúng, chúng ta cần những đáp án sai.
All I want to know is where I’m going to die, so I’ll never go there.
-Charlie Munger-
(Tất cả những gì tôi muốn biết là tôi sẽ chết ở đâu, và tôi sẽ không bao giờ đến đó.)
Charlie Munger là một nhà đầu tư thiên tài. Ông cùng Warren Buffet đã điều hành Berkshire Hathaway trong nhiều năm.
Trong câu quote này, Charlie Munger đang muốn đề cập tới lối “tư duy nghịch đảo”.
Tư duy nghịch đảo
Negativity bias (Thiên kiến tiêu cực) là một khuynh hướng nhận thức mà ngay cả khi những điều tích cực hoặc trung tính có cường độ như nhau xảy ra, những điều có bản chất tiêu cực hơn.
Ví dụ: những suy nghĩ, cảm xúc hoặc tương tác xã hội khó chịu; các sự kiện tiêu cực/thương tổn có tác động lớn hơn đến trạng thái tâm lý và quá trình tư duy của một người so với những điều trung tính hoặc tích cực.
Nói cách khác, một điều gì đó rất tích cực thường sẽ ít tác động đến hành vi và nhận thức của một người hơn một điều gì đó cũng mang tính cảm xúc nhưng tiêu cực. (Wikipedia)
Vì cái tiêu cực nó thu hút con người là thế, nên việc nghĩ ra các viễn cảnh xấu và tránh nó là một trong những góc nhìn táo bạo và hiệu quả trong triết lí của Charlie Munger.
Chẳng hạn như,
thay vì chỉ cố gắng tìm kiếm niềm vui, hãy xem xem điều gì tạo ra thống khổ, và rồi kiến tạo nên cái phản thống khổ.
thay vì chỉ cố gắng kiếm thật nhiều tiền, hãy nhìn vào cách để mất thật nhiều tiền, và rồi tìm cách tránh.
thay vì chỉ cố gắng tìm con đường thành công, hãy mường tượng các cánh thất bại, và rồi quản trị rủi ro để hạn chế thất bại nặng nề.
Rồi, như vậy sau khi đã hiểu lí do vì sao, chúng ta sẽ cùng bắt đầu “sống mòn” nhé.
Hướng dẫn sống mòn
Bạn có nhận ra rằng, năm 2025 đã đi hết 1 quý rồi không?
Nhanh quá, mới hôm nào còn đang ăn Tết mà?
Thôi không sao, vẫn còn 3 quý nữa để sống mòn, và mình sẽ giúp bạn với 25 gợi ý cho một năm 2025 tệ hại nhé:
1. Ưu tiên thỏa mãn tức thời
Tránh những khó chịu kia đi, thử thách mà làm gì, mình ổn với vùng thoải mái hiện tại. Mọi người cứ hô hào phải ra khỏi vùng an toàn để phát triển. Nhưng chắc gì đã phát triển được, khéo lụi bại đi thì sao?
2. Có hứng thì mới làm
Chỉ bắt đầu công việc khi mình có đủ động lực. Chậm lại một chút cũng không sao, có động lực một phát là làm xong ngay lập tức thôi.
3. Trông chờ ý kiến từ bên ngoài
Tất cả những linh tính hay niềm tin của bản thân chỉ là ảo ảnh thôi, quan điểm của người ngoài mới là quan trọng nhất.
4. Chỉ xử lí việc gấp
Sự vụ gì đang gấp thì phải xử lí ngay. Chuyện gì quan trọng nhưng mà mất công để làm? Thôi để sau. Ngắn hạn còn chưa xong thì quan tâm dài hạn làm gì.
5. Né tránh những cuộc hội thoại khó khăn
Mình bực người kia lắm rồi, nhưng mà thôi, một điều nhịn chín điều lành. Biết là hai bên hiểu lầm nhau đấy nhưng giờ nói ra thì ngại quá, họ lại nghĩ mình thế này thế nọ.
6. Luôn suy nghĩ ngắn hạn
Cứ có cách nào giải quyết nhanh chóng vấn đề tôi đang có thì đưa đây. Cái nào nhanh thì ưu tiên, để lại hậu quả sau này không sao, sau này tính.
7. Bỏ bê sức khỏe
Mình còn đang trẻ thế này cứ ăn uống thức khuya xả láng đi. Đời còn dài mà. Kiếm được nhiều tiền rồi sau này chữa được hết bệnh, yên tâm.
8. Không bao giờ rủi ro
Rủi ro chỉ dẫn đến thất bại mà thôi. Cơ hội thành công thấp như thế thì thôi bắt đầu làm gì. Có nhiều cách để học hỏi chứ đâu cần phải mạo hiểm như vậy.
9. So kè với người khác
Lướt Facebook Insta TikTok thấy ai cũng xinh đẹp ngon nghẻ giỏi giang. Sao mình chả có gì hết vậy. (Nhưng vẫn tiếp tục lướt và không ngừng được.)
10. Thường xuyên ở cạnh những người tiêu cực
Biết là họ có những cách suy nghĩ lệch lạc, phong cách sống hưởng thụ, không cố gắng cho tương lai dài hạn. Nhưng mà kệ, chắc chả sao. Chơi với họ vẫn thấy vui.
11. Ngụy biện về sự học
Lướt mạng xã hội cũng là cách để học hỏi đấy chứ. Mình cũng đọc những content chất lượng chứ bộ. Mình đang chạy đà chuẩn bị cho một dự án lớn, năm sau mình sẽ làm.
12. Chờ đợi thời điểm thích hợp
Chắc chắn năm sau thiên thời địa lợi nhân hòa, mình sẽ bắt đầu làm việc đã ấp ủ từ lâu. Năm ngoái cứ tưởng là thời điểm hoàn hảo rồi nhưng mà bận quá. Thôi để năm sau làm lại vậy.
13. Mộng tưởng thời gian vô tận
Cái gì dễ thì cứ làm đã. Cái gì khó thì để mai cũng được. Thời gian còn nhiều mà. Ngoài 30 tuổi vẫn còn trẻ chán.
14. Gán hạnh phúc với thành tựu
Khi nào kiếm được chục tỉ một năm thì mình sẽ vui. Khi nào mua được nhà được xe thì mình sẽ vui. Khi nào cưới được người hoàn hảo của cuộc đời mình sẽ vui. Và rồi chẳng bao giờ biết ơn những gì mình đang có cả.
15. Luôn luôn tập trung vào tốc độ
Luôn muốn làm nhanh hơn để đua với người khác, mà không để ý bản thân có đang đi đúng hướng không, hay có đang hiện thực hóa mục tiêu của riêng mình không.
16. Than phiền về thứ mình không thể kiểm soát
Trời lại mưa. Công ty lại layoff. Thị trường lại đi xuống. Đứa kia lại nói xấu mình. Và rồi bất mãn chán chường với tất cả mọi thứ.
17. Không kiên định
Làm nửa chừng lại thấy một mảng khác hay hơn, thế là lại nhảy sang, rồi quên luôn lí do và cam kết ban đầu của mình khi bước vào con đường này.
18. Mong đợi ai đó kiểm chứng
Không biết liệu ước mơ của mình có hợp lí không hay là hão huyền nhỉ. (Và rồi sau khi đi hỏi 10 người thì không còn muốn bắt đầu nữa dù ban đầu rất khao khát.)
19. Không thực sự ngẫm nghĩ
Hì hục làm làm làm nhưng không review định kì để xem xét tiến độ của bản thân. Chạy rất nhanh nhưng không biết có đúng hướng hay không.
20. Hão danh > Chân thực
Có vẻ mọi người thích một người với tính cách như này, mình sẽ luyện tính cách đó. Không đúng với bản chất đâu, nhưng mình diễn được. (Thế là càng ngày càng không hiểu bản thân, sau này mệt mỏi và ấm ức trong lòng nhưng không biết tại sao.)
21. Không chăm sóc chính mình
Hi sinh toàn bộ những gì mình có cho công việc, làm hài lòng người khác. Bản thân mình ư? Để đến cuối chăm cũng chưa muộn.
22. Liên tục thay đổi mục tiêu
Không tập trung một khoảng thời gian đủ lâu để gây dựng một điều gì đó ý nghĩa trong dài hạn. Sau đó lại tự hỏi tại sao không có cái gì thực sự phù hợp với mình.
23. Dằn vặt vì những lỗi lầm quá khứ
Không cho phép bản thân học hỏi từ những sai lầm, cứ để nó mãi đau lòng. Trong khi đó, vẫn mắc những sai lầm mới tương tự.
24. Né tránh chịu trách nhiệm
Đổ lỗi cho bất cứ ai có thể đổ lỗi: bố mẹ, thầy cô, đồng nghiệp, sếp, công ty, xã hội,… Không bao giờ nhận trách nhiệm cho cuộc sống của mình.
25. Trông cậy ai đó sẽ tới cứu lấy đời mình
Rồi một ngày sẽ có một người nào đó đầy quyền lực có thể giúp mình thoát khỏi tình trạng đầy khổ đau này, chỉ đơn giản là hãy ngồi đây chờ người đó tới thôi.
Tóm lại là
25 ý trên có thể chia thành 5 nhóm như sau:
Nhóm 1: Trì hoãn & Né tránh
Ưu tiên thỏa mãn tức thời (1)
Có hứng thì mới làm (2)
Chỉ xử lí việc gấp (4)
Né tránh những cuộc hội thoại khó khăn (5)
Chờ đợi thời điểm thích hợp (12)
Mộng tưởng thời gian vô tận (13)
Né tránh chịu trách nhiệm (24)
Nhóm 2: Phụ thuộc & Thụ động
Trông chờ ý kiến từ bên ngoài (3)
Không bao giờ rủi ro (8)
Mong đợi ai đó kiểm chứng (18)
Trông cậy ai đó sẽ tới cứu lấy đời mình (25)
Nhóm 3: Thiếu định hướng & Thiếu kiên định
Luôn suy nghĩ ngắn hạn (6)
Ngụy biện về sự học (11)
Không kiên định (17)
Không thực sự ngẫm nghĩ (19)
Liên tục thay đổi mục tiêu (22)
Nhóm 4: Tiêu cực & So sánh
So kè với người khác (9)
Thường xuyên ở cạnh những người tiêu cực (10)
Than phiền về thứ mình không thể kiểm soát (16)
Dằn vặt vì những lỗi lầm quá khứ (23)
Nhóm 5: Bỏ bê bản thân & Ảo mộng hạnh phúc
Bỏ bê sức khỏe (7)
Gán hạnh phúc với thành tựu (14)
Luôn luôn tập trung vào tốc độ (15)
Hão danh > Chân thực (20)
Không chăm sóc chính mình (21)
Bạn thấy mình ở đâu trong list này?
Phải thú thực rằng, bản thân mình cũng chẳng hoàn hảo, mình cũng có những lúc vướng phải những lầm lạc như trên.
Nếu bạn đọc và thấy chạm, thì chính bản thân mình cũng đã có những lúc ở trong đó nên mới viết được như vậy.
Mình viết và để lại đây để bạn cũng nhận ra những điều mà bạn đang tự huyễn hoặc chính bạn.
Để bạn thoát ra, và sống cuộc đời mà bạn tự thiết kế.
Sống hiên ngang, không sống mòn.
Mong rằng bạn sẽ dần nhận ra có những lúc bản thân đã để cuộc sống trôi đi hoài phí như thế nào.
Và rồi quay trở lại, mạnh mẽ, làm chủ cuộc đời.
Đọc xong thấy được 18/25